Hav maç dis (Çin Gezisi Notları) 2 – Shanghai Gezilecek Yerler

14 Kasım 2010

Beklediğimiz gibi peynir içermeyen ama oldukça geniş çeşit sunan kahvaltımızın ardından dünyanın en büyük şehri Şangay gezisi başlıyor. Ortalık sakin, zaten günlerden Pazar, pek fazla trafik yok. Elbette öncelikli dikkatimizi çekenler etraftaki binalar, yollar ve trafikteki araçlar. Gökdelenden bol bir şey yok, zaten Şangay şehrinin yaklaşık 50 yıllık tarihi var, eski bina pek yok yani. İş merkezi durumundaki binalar oldukça gösterişli, Şangay otelleri de öyle, ev için olanlar ise toplu konut yapısında, bizden pek farkı yok yani. Ama yükseklik oldukça fazla; binalarda da, yollarda da. Aslında Şangay gecelerinde, bir önceki akşam da fark etmek mümkün olmuştu bunu ama 3üncü katı oluşturan muhtemel 50-60 metre yükseklikteki yoldan giderken 4üncü katın belki 100 metreden üzerinizden geçiyor olması ilginç. Arabalar ise bildiğimiz markalar ve çoğu bildiğimiz modeller. Ticari araçlar Çin markaları ama binek otomobiller bizdekilerle aynı. Elbette dünyanın en kalabalık ülkesi Çin’de bunlar ithal edilmiyor, üstelik rehberimizin söylediğine göre %51’i Çinli yatırımcının olan fabrikalarda üretilmek zorunda. Pazar da büyük olunca hiçbir dev marka karşı çıkmamış duruma, kurmuşlar fabrikaları. Bu arada buralarda arsa sahibi olunamadığını da öğreniyoruz. Toprak hep devletin, üzerindeki sizin olabilir ama devlet her an ‘burası benim çık’ deme hakkını elinde tutuyor. Çin’de trafik de biraz farklı, göbekler yok kavşaklarda ve sola dönüş geniş yapılmıyor, yani dönüş esnasında birbirlerinin içinde, solunda değil dışında, sağında kalıyorlar. Ayrıca şerit ihlalleri de azami düzeyde, bizde kornaların çalınacağı hatta levyelerin çıkacağı ve cinayetin bile olasılıklar dâhilinde olacağı durumlarda sakin şekilde, hiç tepki vermeden yollarına devam ediyorlar.

Shanghai Gezilecek Yerler; Jade Buddha Tapınağı

İlk durağımız Shanghai’da görülmesi gerekenlerin en başlarında yer alan Jade Buddha tapınağı. 130 yıl kadar önce kurulmuş Budist tapınağı kalabalık, 20 milyon nüfuslu bu kentte beklenmesi gereken bir durum. Jade Buddha tapınağının yukarıya doğru kıvrılan çatısı ve çatı uçlarına, binayı korumaları için yapılmış hayvan heykelleri ilk dikkat çeken manzaralar. Çinliler, ellerindeki tütsüleri, bahçede onları yakmak için kullanılan ateşlerde yakıyor ve yükselen duman arasında tütsülerini alınlarına kaldırarak ibadetlerini gerçekleştiriyorlar. Tapınağın her odasında devasa heykeller ve her birinin başında ibadet eden insanlar var. En dikkat çekici olan ise Jade Buddha tapınağın sembolü. tek parça yeşim taşından (Jade) yapılmış, uzanmış Buddha heykeli.

Shanghai gezilecek yerler listemizin ikinci ise bir ipek üretim tesisi, Shanghai’da alışveriş yapalım diye plana alınmış ama öğretici de. Meraklısı için biraz detay; ipek böcekleri iki türe ayrılıyor, elbette kozası, tekli ve çiftli olarak. Tekliler düz ipek üretiminde kullanılıyor, suda ıslatarak kozadan bir tel yakalayıp makine ile ipliği ayırıyor, makaralar hazırlıyorlar. Çiftliler daha iri, delinerek içi boşaltıldıktan sonra önce halkalarla genişletiliyor sonra bir masanın çevresinde kenarlarından çekilerek yorgan boyutuna getiriliyor. Yüzlerce kat üst üste konarak ipek yorgan üretiliyor. Elbette tanıtım turunu takiben alışveriş bölümüne salıyorlar bizleri, fiyatları fena olmasa da biz taşımak istemiyoruz. Biraz erken terk edip eski mahallerden birinde yer alan mekânın çevresindeki sokaklarda ufak bir tur atıyoruz. Yerel, ufak lokantalara göz atıp süper markette satılan bezelye çerezinden bir paket alıyoruz. Fark etmemişim karides baharatlı olduğunu, pek hoşuma gitmiyor.

Shanghai Gezilecek Yerler; Yu Yuan Bahçeleri

Çinli rehberimize havaalanında verilen numaradan bavulumuzu sorduruyoruz, otelimize iletildiği bilgisini alıyor bizler için. Ufak yemek molasından sonraki durağımız, nerede ise 500 yaşındaki Yu Yuan bahçeleri. Yu Çincede keyif veren anlamına geliyormuş. Yu Yuan bahçesini de bir devlet görevlisi, muhtemelen çaldığı paralarla (bize aktarılan bilgi böyle) ebeveynlerini mutlu etmek için yaptırmış, günüzde Şangay gezilecek yerlerinin en ünlüsü olmuş. Bahçe kelimesinin canlandırdığından çok daha farklı bir yaklaşımla yapılmış. Daha giriş kapısının karşısında kocaman bir kaya var, içeri girenlere geniş mekânı göstermemeye çalışmışlar. Detaylardaki güzelliği ön plana çıkarmaya çalışmışlar, hemen girişteki bu kaya kendisi gibi. Yan yana farklı tarzda yapılmış ufak bahçeler gibi düşünülebilir burası, bir aile için yapıldığı için her birinin ortasında genişçe bir bina var. Binaların çatıları Jade Buddha tapınağındakilerden farklı değil. Baharda kitap okurken birinde, yazın misafir ağırlarken bir başkasında vakit geçiriyorlarmış. Yu Yuan bahçelerinin bölüm geçişlerinin çoğunda sağlı sollu aslan heykelleri var, sağdaki erkek aslanın bir patisinin altında dünya, soldaki dişinin patisinin altında ise yavru aslan var, bu semboller Çin geleneklerinde büyük öneme sahip.  Mekân elbette bolca ağaçlı, bazı bahçeciklerde göller de var ama taş hep ön planda, kitap okurken gözlerini bu taşa bakarak dinlendiriyorlar, şu taşın altında ateş yakınca 17 yerinden duman çıkıyor şeklinde bilgilendiriyorlar bizi. Bahçe deyince benim düşündüğüm ferah, geniş manzaralar, bol yeşil, yaprak manzaraları burada yok, bahçe yaklaşımımız pek uyuşmuyor Çinlilerle. Yuyuan bahçesine giriş ücretini bilmiyorum, tura dahildi, bizim zevkimize pek uymasa da Shanghai gezilecek yerler listenizden kesinlikle yer almalı.

Yu Yuan bahçesinin çevresi mağazalarla ve restoranlarla dolu ve bize serbest zaman veriyorlar, sonrasında toplaşıp akrobasi gösterisine gidilecek fakat biz gösteriye gitmek yerine gezmeyi tercih ettiğimiz için grubumuzdan ayrılıyoruz. Geleneksel mimari ile yapılmış, dörder katlı binalardan oluşan tesiste, bina aralarında geziniyoruz, oldukça kalabalık. Benim ilgimi ‘food court’ çekiyor, yok yok, çok şey tatmak istiyorum ama tokum ne yazık ki, çin mantısı çorbası diye tanımlayabileceğim yemekten yiyorum sadece, yemekleri de aktaracağım. Çevredeki dükkânlara biraz bakınıyor, biraz da alışveriş yapıyoruz.

Shanghai Gezilecek Yerler; Old Shanghai

Alışveriş merkezinden ayrılınca yakındaki ‘Old Shanghai’ sokağına gidiyoruz. Sağlı sollu ufak dükkânlar, klasik mimaride 2 katlı binalar, tüm binalar aydınlatılmış ve her birinden de kırmızı balon ışıklar sarkıyor, çok keyifli bir yürüme güzergâhı. Yolun diğer ucundan devam edip daha önce haritamızda yerini işaretlemiş olduğumuz çiçek, balık ve böcek pazarına yöneliyoruz. Burası turistlere rastlanmayan gerçek Çin, turist olduğumuz gözümüzden okunduğu için herkes dönüp bir bakıyor bize ama rahatsız edici değiller. Bir hal alanı ve bunun bulunduğu sokak boydan boya pazar, tahmin ediyorum ki geç saate kaldığımız için hiç çiçek yok, böcek dediğimiz deniz kabukluları, ayrıca et de satılıyor. Sebzeler müthiş çeşitli ve bol, bir önceki gece yediğimiz bambular da 2 metrelik boylarıyla tezgâhlarda yerlerini almış, daha önce hiç görmediğim balıklar, kocaman karides ve yengeçler iştah açıcı ama en dikkat çekiciler avucumdan büyük tombul kurbağalar. Pişmiş ürünlerde satılıyor, mesela ördekler. Shanghai gezilecek yerler listenize mutlaka ekleyin, biz çok keyif aldık.

Pazarı da dolandıktan sonra metroyla aktarmalı olarak gidiyoruz otelimize. Sokak ve metro tabelaları Latin alfabesi ile yazılmış, yol bulmak çok da zor olmuyor ama birilerine sormanız gerektiğinde iş zorlaşıyor. Metrodan inip Şangay otelimize yakın çıkışı bulmak için otelin kartını güvenlik görevlilerine gösterip yön almamıza rağmen dört çıkıştan doğru olanı dördüncü denemede bulabiliyoruz. Aklımız bavulda ama otele varınca bavulumuzun gelmemiş olduğu anlaşılıyor. Hadi biz anlaşamıyoruz, Çinliler de görülen o ki kendi aralarında anlaşamıyorlar. Gece geleceği söyleniyor. Biraz odada dinlenip tekrar atıyoruz kendimizi Şangay sokaklarına. Bir taksiye atlayıp Bund adı verilen nehir kenarına gidiyoruz.

15 Kasım 2010

Shanghai Gezilecek Yerler; Televizyon Kulesi

Şangay’da konakladığımız geniş odalı, şık otelimizi terk ediyoruz bugün. İlk durağımız dün gece ışıklandırılmış halini gördüğümüz Şangay televizyon kulesi. Dünyanın bunca kentinde şehir sembolü olarak televizyon kuleleri var neden bizim memlekette yok ki. Kuleye girişte bir sürprizle karşılaşıyoruz, Ankara sergisi varmış kulede. Ankara resimlerine baka baka gidiyoruz asansöre. 260 metre yüksekliğe çıkıyoruz, gözlem katında çepeçevre tüm şehri keyifle görmek mümkün, asıl eğlence ise bir alt kattaki tabanı cam olan gözlem yeri. Çevreden çok insanları izlemek eğlendiriyor insanı. Kulenin tabanına yakın kürenin içi ise çocuklar için cennet, çeşit çeşit bilgisayar oyunu, hatta mini bir radar treni bile var. Şangay’da gezilecek yerleri keşfe çıkmadan önce bu kuleye çıkıp kenti kuş bakışı tanısak belki daha iyi olurdu.

Kuleden ayrılınca nehrin karşısına Bund’a geçiyoruz, bir önceki gece yürüyüş yaptığımız yeri bir de gündüz grup olarak dolaşıyoruz, akabinde yemeğe bir Moğol lokantasına gidiyoruz, İstanbul’da olanlarla aynı usul ama daha az şık olanı. Bir kâseye malzemelerinizi yığıyorsunuz, ocak başındaki görevlilere veriyorsunuz, onlar büyük metal bir tablada pişirip size teslim ediyorlar. Her yemeğin aynı yerde pişirilmesinden ve mekânın korku filmlerindeki depo gibi yerleri hatırlatan dekorasyonundan dolayı grup hoşnut değil. Ben hem yediklerimden memnunum hem de döndürülebilen bir tablanın çevresinde olmamaktan.

Shanghai Gezilecek Yerler; Nanjing Road

Sonraki durağımız Nanjing Road. Burası Şangay’da alışveriş denince ilk akla gelen yer, sağlı sollu alışveriş merkezleri var. Küreselleşmeden hiç hoşlaşmıyorum, sokaktaki insanların gözleri çekik olmasa Avrupa kentlerinden hiç farkı kalmayacak, aynı tarz kıyafetler insanların üzerinde, bildiğimiz markalar üstelik aynı fiyatlarla. Fark ise yiyecek dükkânlarında.

Çin’de göreceğimizi tahmin ettiklerimizden çok farklısını sunan, tarihsel yapılardan pek nasibini almamış, son yıllarda çok hızlı büyütülerek oluşturulduğu için pek kültürü olmayan Şangay, bizlere temel olarak bu ülkenin gücünü hissettiriyor.  Belli hedefler konmuş ve bu hedeflere ulaşılarak dünyanın finans merkezlerinden biri haline getirilmiş şehirden ayrılıyoruz. Ne yazık ki havalimanı transferimiz yine otobüsle, hâlbuki bu iş için Şangay havaalanı şehir merkezi ulaşımını sağlayan dünyanın en hızlı trenini kullanmış olmayı dilerdim. Yerel bir havayolu şirketiyle yaptığımız 2 saatlik uçuşun en ilginç yanı inişe yakın pilotun yaptığı teşekkür konuşmasının sonunda hosteslerin selam vermesi idi. Pek sevimli bir gelenekmiş.