Mısır Piramitleri hakkında ayrıca bir yazı hazırlamamın faydalı olacağını düşündüm. Kahire seyahatim boyunca rehber eşliğinde gezdim ve notlarımı aldım. Mısır tarihi uzmanlığım falan yok elbette, sadece turist gözüyle hikayeyi anlamaya çalıştım ve notlarımın faydalı olabileceğini düşünüyorum. Ayrıca Mısır piramitleri özel bir yazıyı da hak ediyor.
Kahire gezilecek yerler yazımda da belirtmiştim, Büyük piramit (Keops Piramidi), dünyanın 7 harikasından günümüze ulaşmayı başaran tek harikası. Üstelik diğer 6 harika, büyük piramitten 2000 yıldan uzun süre yapılmış olmalarına rağmen. Antik Mısır uygarlığı sadece piramitler ile değil, Kahire müzesinde de görebileceğiniz birçok nesne ile kendisini günümüze en iyi taşıyabilmiş uygarlık. Bu da, onların zamanlarının çok ötesinde olduklarını gösteriyor.
Mezar Gelenekleri (Piramitlerin Doğuşu)
Ölülere dair toplumlarda farklı gelenekler, usuller var, yakma, gömme, lahit içerisine koyma, tabut ile gömme gibi. Antik Mısırlılar ölülerini anne karnı pozisyonunda, baş yukarıda şekilde gömerlermiş, mezarın üzerine de pek büyük olmayan bir yığın yaparlarmış konik şekilde. Bu yığın içerisinde ölenin eşyaları da konabiliyormuş.
Zaman içerisinde bedenin gömüldüğü yer daha derine doğru kaydırılmış ve içerisinde bulunduğu alan bir oda şekline dönüştürülmüş. Üzerine de koni şeklide yığın yapmak yerine de dikdörtgen bir oda, bina yapılmaya başlanmış. Bunun bir örneğini Saqqara bölgesinde görebilir (mezar 28 metre derinlikte, üzerinde yaklaşık 10 metre yüksekliğinde yapı) ve Mısır piramitleri hakkında gelişmeyi gözlemleyebilirsiniz. Kahire gezi rehberi yazımda da belirtmiştim, tarihsel süreçleri öğrenmek için rehber kesinlikle faydalı oluyor.
Imhotep – Mısır Piramitleri Hakkında
Mısır piramitleri hakkında yazı yazıp da Imhotep’ten bahsetmemek olmaz. Firavun Djoser (Zoser)’in başka herhangi birinin Mısır tarihi boyunca hiçbir zaman sahip olmadığı yetkilerle vezirliğini yapmıştır. Aşırı zeki olduğu düşünülen Imhotep’in vezirlik dışında dini önder, mimar ve doktor olduğu da görülmekte. Hipokrat’tan 2000 yıl önce hastalıklara çareler bulduğu hatta ameliyat dahi yaptığına dair bulgular varmış.
İlk mısır piramidinin mimarı da Imhotep olarak kabul edilmektedir. Bir paragraf yukarı da bahsettiğim, mezar üzerindeki dikdörtgen yapının çevresine daha alçak bir yapı, üzerine daha dar bir yapı yapılarak piramit oluşturma yoluna girilmiş. Imhotep tarafından yaptırılan, Firavun Djoser’in Saqqara’da yer alan basamaklı piramidi ilk örnek olmuş. Ben yanına gitmesem de Saqqara’dan uzaktaki iki açılı piramit de görülebiliyor.
Piramitlerin Yapılışı
Yer yüzünde uzaylılarla en çok bağdaştırılan hikaye herhalde piramitlerin yapımına dair hikayedir. Sanıyorum, Mısırlılardan 2000 yıl sonra yaşamış olan uygarlıkların bile eserlerini Mısırlılar kadar günümüze taşıyamamış olmaları, insanoğlu üstünlüklerine inanmakta zorlanıyor. Gize piramitlerinde geceleri yapılan ışık gösterisinde de anlatılıyor nasıl yapıldığı, gösteriyi şu videoda izleyebilirsiniz.
Firavunların yarı tanrısal yöneticiler olduklarını, piramitlerin inşaatında çalışanların ise hem inançla çalıştıklarını hem de her bir piramit için yaklaşık 20şer yıl, 100er bin kişinin çalıştığını unutmayalım. Piramitler, Sahra çölünün Nil nehri kenarında son bulduğu platoda kaya zemin üzerine yapılmışlar. Yapımda kullanılan kayalar Nil nehri üzerinden getirilmiş ve kum üzerinde itilerek yerlerine taşınmışlar. Üst kısımlara ulaştıkça, büyük kayaların kaydırılabileceği eğimde bir tepe yapmak için gereken kum miktarının, piramidin kendisinin birkaç kat hacim olması gerektiği aşikar ve başlıca kafa karıştıran nokta, ancak süre ve kişi sayısı göz önüne alınınca hiç de uzak bir ihtimal değil.
Piramitlerin Yapısı, Özellikleri, Defin Törenleri
Piramitler mezar olarak yapılıyorlar ve her biri mutlaka bir tören yoluna ve mumyalama işlemlerinin de yapıldığı bir kiliseye sahip oluyor. Yukarıda bahsettiğim mezar geleneklerinde defin yeri yerin altıda olsa da, 3 büyük piramitte de defin yeri piramitlerin orta göbeğinde. Ufak defin odaları dışında ise piramitler tamamen dolgu. (Kahire gezilecek yerler yazımda giriş ücretleri gibi detayları bulabilirsiniz)
Üç büyük piramidin ilkinin tapınağı çıkarılmayı bekler durumdaymış, ikincisinin ki büyük ölçüde restore edilmiş, gezilebiliyor, üçüncüsünün ki ise yok. Firavunun, inşaat bitiminden önce öldüğü, sonrasında da ihtiyaç olmadığı için tamamlanmadığı düşünülüyor. Bu piramitlerin tören yollarının üstlerinin kapalı şekilde yapılmış oldukları da anlaşılmış. Konu hakkında aldığım kayıt aşağıda.
Firavun ölünce, tapınak bölümünde mumyalama işlemleri başlarmış, bu işlemlerin 70 ila 90 gün arasında sürdüğü öğrenilmiş. Tören yolundan tören ile mezar odasına defnedildikten sonra, mezar odası bir daha asla açılmamak üzere mühürlenirmiş.
Mumyalama
Mısır piramitleri hakkında yazımda son olarak mumyalama konusuna değinmek istiyorum. Kahire müzesinde çok iyi durumda insan ve hayvanları mumyaları görebilirsiniz. Sadece ortaya koydukları başarı için sahip olunması gereken bilgi birikimi değil, mumyalama işlemlerinin sürdüğü 3 aya yakın sürede bedenin çürümesini önlemiş olmaları da hayranlık uyandırıcı.
Mezarların geri açılmadığı düşünülürse, mumyalama tekniklerinin verimliliğini ölçmeleri de hayli zor. Ancak organların çürümeyi hızlandırdığını ve organların yerlerini bulmuşlar. Mumyalama işlemleri sırasında bunları farklı tekniklerle söküp, ayrı ayrı mumyalayıp, ayrı kaplarda mezara yerleştirmişler. Tıp konusunda da o dönemde zamanlarının çok ötesinde olmuş olmaları hiç de şaşırtıcı değil.
Aralık 2018
Comment(1)