Şelalelerin Arkasındaki Dağlar; Yeni Zelanda Fiyortları

Yeni Zelanda güney yarıkürede yer aldığı için iklimleri bize göre ters. Bizim kışı yaşadığımız bu tarihlerde, onlar ısınmaya başlayan havaların, uyanan doğanın keyfini sürmeye başlıyorlar. Yeni Zelanda fiyortlarının yer aldığı, ülkenin güney ucundaki milli parkta Temmuz ayı kışın en yoğun olduğu zaman, fiyortlara ulaşmak mümkün olamayabiliyor. Yaz aylarında ise (ocak gibi) sıcaklık 20 dereceye çıkabiliyor.

Muhteşem Manzaralı Bir Yolculuk

İlkbahar aylarında ziyaret etmiştik bölgeyi, Yeni Zelanda fiyortlarına gitmek için sabahın hayli erken saatinde binmiştik turu gerçekleştireceğimiz otobüse. Yeni Zelanda’nın en büyük milli parkı olan Fiordland milli parkında yer alan 15 fiyorttan en kuzeyde yer alanı Milford Sound’a gidecektik. Bu 15 fiyordun hepsinin adının “sound” kelimesi ile bitmesi tesadüf değil, buralarda fiyort kelimesi tercih edilmiyor.

Çıkış noktamızdan daha kuzeyde yer alan Milford Sound’a ulaşmak için önce 100 kilometre kadar güneye gitmek gerekiyordu. Yüzüklerin Efendisi filmine de çekim yeri olan bu coğrafya hayli zorlu, geçit vermiyor dağlar. Ancak büyüleyici manzaralar sunduğu da bir gerçek. Yolun özellikle son bir saatlik bölümünde insan nereye bakacağını şaşırıyor. Ben özellikle bu bölgeye ulaşımın tek yolu olan Homer tünelinden geçerken heyecan duymuştum. Fasılalı olarak tek yönlü kullanılabiliyor tünel, tek şerit. İçerisi betonla kaplanmamış durumda, haliyle içeride kayalardan süzülen suların neden olduğu yağmur var. Bol virajlı, yer yer fotoğraf molalı yolculuğun sonunda tur teknelerinin yer aldığı Milford Sound kasabasına ulaşılıyor.

Fiyort İçinde Tekne Turu

Yol boyunca birçok şelale görmüştük, çok fazla yağış alan bölgede geçici şelaleler oluşup yok olabiliyor. Tekne turlarında da heyecanın en çok yükseldiği anlar büyük şelalelerin altına girildiği zamanlar oluyor. Tekneler son derece konforlu, geniş pencereli ve sıcak, tüm tecrübeyi konforunuzu yitirmeden, restoranda yemek yerken yaşayabilirsiniz. Biz biraz daha yakın bir etkileşim yaşamak için yanımızda getirdiğimiz suya en dirençli kıyafetlerimize bürünüp güverteye çıktık.

Yol boyu dağlar zaten akıyordu, fiyordun içerisinde de durum farklı değil. Enfes manzaraları, rüzgara da suya da karşı bizi koruyan kıyafetlerimizin içerisinde izledik. Arada tekne şelalenin içerisine girdiğinde fotoğraf makinesini korumak için biraz kuru yer aradım sadece. Manzaraları anlatmam pek kolay değil görsellere dikkatle bakmanız gerekecek. Manzara bizi o kadar mutlu etmişti ki, suratlarımızda sürekli kocaman birer gülümseme vardı, gün sonunda çene kaslarımızı ağrıtacak kadar mutluyduk.

Hayatımız boyunca gördüğümüzden çok daha fazla şelale gördüğümüz tekne turu 2 saate yakın sürdü. Bu turlarda penguen, fok, şişe burunlu yunus ve kambur balina görmek olası ancak biz sadece fok görebildik. Tur sonunda otobüse döndüğümüzde sürücümüzün esprisi turu özetliyordu: “Şelalelerin arkasındaki dağları gördünüz mü?”

Nasıl Gidilir?

Yeni Zelanda fiyortlarına gitmek için ulaşmanız gereken ilk yer Queenstown. Wakatipu adlı buzul gölü kıyısına kurulmuş kentin havalimanına ülkenin birçok yerinden uçuşlar gerçekleştiriliyor. Buradan Unesco dünya mirasındaki Fiordland milli parkına, yani Yeni Zelanda fiyortlarına ulaşmak için 2 alternatifiniz var; Milford Sound havalimanına pervaneli uçak ya da helikopter ile gidebilirsiniz veya Te Anau ya da Milford Sound’a karayolu ile ulaşabilirsiniz. Elbette bütçe çerçevesinde bir karar verilmeli ancak paraya kıysanız bile en azından bir yönde (tercihen giderken) otobüsten vazgeçmeyin, muhteşem manzaralar, şahane bir yol tecrübesi sunuyor bu coğrafya. Bölgeye karayolu ulaşımının ancak 60 yıl önce mümkün olmaya başladığını da belirteyim.

Nerede Kalınır?

Yeni Zelanda fiyortlarının giriş kapısı sayılan Milford Sound konaklama olanakları da sunmakta ancak gündüzleri gelen turist kafileleri nedeniyle hayli hareketli olan kasaba akşamları fazlasıyla sakin bir yere dönüşüyor. Te Anau ve Manapouri daha fazla olanağa sahip diğer alternatifler. Bizim önerimiz ise bölgenin en büyük yerleşimi olan Queenstown. Birçok firma sabah erken saatlerde yola çıkan günübirlik fiyort turları düzenliyor ve Queenstown ziyaretçilerine bunun dışında da birçok ilginç etkinlik sunuyor, en azından birkaç gün ayrılmalı.

Fiyort Nedir?

Kutup bölgelerine komşu kıyılarda, buzulların oluşturdukları dik yamaçlı, derin eski buzul vadilerinin aşağı kesimlerinin deniz altında kalmasıyla oluşan körfezlere fiyort adı verilmektedir. Yeni Zelanda fiyortları 40 kilometre uzunluğu aşabilmektedir. Buzul aşındırması U biçiminde vadileri oluşturduğundan fiyortlar çoğunlukla bu biçimdedir. U’nun alt kesimi su altında kaldığından, fiyortların duvarları su kıyısından dikey olarak yüzlerce metre yükseğe çıkabilir ve kıyı yakınlarında da su derinliği birkaç yüz metreyi bulabilir.

Maori Mitolojisinde Yeri

Yeni Zelanda yerlilerine Maori adı verilmektedir (Avustralya yerlilerine ise Aborjin). Maori ulularından biri olan Tu-te-raki-whanoa’ya bu kıyıları şekillendirme görevi verilmiş. Bu yarı tanrı elindeki keseri kullanarak ve yaptığı dualarla, büyülerle dağları dize getirip yarıkları, fiyortları oluşturmuş. Güney uçtan başlayıp tekniğini ve eserlerini geliştirerek kuzeye doğru ilerlemiş. Milford Sound’u yaptıktan sonra başka göreve yönlendirildiği için en güzel eseri en son yapmış olduğu bu fiyort olmuş.

Özel Notlar

• Okyanusya kıtasında katıldığımız tüm turlarda sürücünün bir mikrofonu vardı ve rehberliği de kendisi yapıyordu. Milford Sound’a giden otobüste de, teknede de, araç sürücüleri sürekli olarak çevreyi ve hikayelerini anlatmışlardı bizlere.
• Yol son derece zorlayıcı araç kiralayıp kullanmak hayli yorucu olacaktır, manzaranın tadını çıkarmaya da mani.
• 2 cesur dağcı yolu keşfedene kadar sadece denizden ulaşılıyormuş Yeni Zelanda fiyortlarına. Keşfedilen yol üzerine kulübeler inşa edilerek birkaç günlük yürüyüş ile ulaşılabilir olması sağlanmış. 1954 yılında tek araç genişliğindeki Homer tüneli açılana kadar araçlı ulaşım mümkün değilmiş.
• Dünyanın en çok yağış alan bölgelerinden biri Fiordland milli parkı. Parkın en az yağış aldığı ay için verilen ortalama yağış değeri İstanbul’un yıllık toplam değerinin yarısı kadar.
• Fiordland, Yeni Zelanda’nın en büyük milli parkı.
• Yanınıza su geçirmez kıyafetler almanızı öneririz, vaktinizi bizim gibi güvertede geçirirseniz ıslanırsanız ve bu çok eğlenceli.
• 10 ila 40 kilometre uzunluklar arasında 15 fiyort var bölgede, en ünlüleri ve en kolay ulaşılanları Milford Sound fiyordu.

Yeni Zelanda Fiyortları

• Milford Sound
• Sutherland Sound
• Bligh Sound
• George Sound
• Caswell Sound
• Charles Sound
• Nancy Sound
• Thompson Sound
• Bradshaw Sound
• Doubtful Sound
• Dagg Sound
• Breaksea Sound
• Dusky Sound
• Chalky Inlet
• Preservation Inlet