Madagaskar’da Ulaşım; Madagaskar Gezisi Notları 9

Madagaskar, seyahat ettiğimiz en zorlu ülke olmuştu. Özellikle Madagaskar gezi planı üzerine çalışırken bilgilere erişmeye başladığımızda durum ortaya çıkmaya başladı. Madagaskar son derece yoksul bir ülke, sadece kişilerin, halkın yoksulluğundan bahsetmiyorum, ülkenin altyapıyı tamamlayabilecek gücü olmamış hiç. Ülkelerin altyapı yatırımlarında en yüksek maliyeti yollar alır, ikinci sırada ise elektrik iletim ve dağıtım hatları gelir. Madagaskar bu iki yatırım konusunda da sıkıntılı haliyle Madagaskar’da ulaşım işi de problemli.

Madagaskar’da Ulaşım, Havayolu

Madagaskar uçak biletlerini, tanıtım fiyatlarını ve Madagaskar’daki olağanüstü kumsal resimlerini beğenerek almıştık. (Elbette Madagaskar Lemurları da çok ilgi çekici idi.) Planımız üzerinde çalışırken bu beyaz sahillerin ve Madagaskar’da balayı için uygun tesislerin özellikle iki adada toplandığını gözlemledik; Nosy Be ve Nosy Boraha. Uçak biletlerimizi alıverelim noktasına gelince acı gerçekle karşılaştık; Madagaskar’da havayolu ulaşımı çok pahalı.

Havayolu ulaşımı konusunda hizmet veren sadece iki firma var, Air Madagascar ve Madagasikara Airways. İlki devletin, diğeri özel, özel olanın sefer sayısı elbette çok daha az ancak diğerine nazaran bir nebze daha ucuz. Yine de her ikisinin de fiyatları korkunç. Air Madagascar’ın her bir iç hat uçuşu 250 avroydu. Yani başkentten birer saatlik uçuşlarla Nosy Be’ye gidip dönmek, iki kişi için 1000 avro, biz Madagaskar’a gidiş dönüş uçak biletlerine 2 kişi yaklaşık 1000 avro ödedik.

Sonuç olarak Madagaskar içerisinde havayolu ulaşımı kullanmadık. Öğrendiklerimize göre Air Madagascar, Madagasikara Airways’e göre çok daha güvenilir ve güvenliymiş. Biletleri Madagaskar’dan alırsanız fiyatlar daha uygunca oluyormuş. Madagaskar’a gidişiniz Air Madagascar ile olursa iç hat uçuşlarında ciddi indirim sağlanıyormuş. Türk hava yolları başkent Antananarivo’ya uçuyor ancak özellikle Fransa ve Güney Afrika’dan Nosy Be ve Nosy Boraha adalarına bolca direk uçuş var.

Madagaskar’da Ulaşım, Karayolu

Ülkenin yoksulluğunun yollara da yansıdığını belirtmiştim. Ülkenin en iyi durumdaki yolu başkent Antananarivo ile başlıca liman kenti olan Tamatave arasında yer alıyor, tek gidiş, tek dönüş. Yolun herhangi bir noktasında tırmanma şeridi dahi yok, üstelik asfalt kalitesi ülkemizdeki köy yollarına denk, yer yer delik deşik. Asfalt biter bitmez otların çıktığını belirtmeliyim, toprak göremiyorsunuz adeta. Bu yol dışındaki tüm yollar dört çeker olmayan araçlar için sakıncalı. Rehber kitabımız bazı yolları off-road severler için rüya rota olarak bile nitelemiş, günde 100km yol alırsanız ne ala.

Bu yollarda, özellikle bizim çıkardığımız Madagaskar gezi planı çerçevesinde gezmek isterseniz toplu ulaşım kullanma imkanınız var. Madagaskar toplu ulaşıma hizmet eden hemen her araca Taxi Brousse adı veriliyor ve ana arterlerde işe yarayacağı belirtiliyor. Ancak aklınızda bulunsun, Madagaskarlılar da gezmekten çok hoşlanıyorlar ve araçlar son derece kalabalık şekilde yol alıyor. Yolların yetersizliği nedeniyle yolculuk sürelerinin bizdekinin en az iki katı olacağını unutmayın. Bu araçların gece yolculuk yapmayacak olduklarını da hatırlatayım. Bu kadar sıkıntılı yol koşullarına rağmen hiç kazaya şahit olmadığımızı belirtmeliyim.

Madagaskar’da Ulaşım, Araç Kiralama

Biz Madagaskar’da araç kiraladık. Yerel kaynakları aratıp, onlar üzerinden araç kiralamayı araştırırsanız hemen gözünüze çarpacak ki araçları sürücülü kiralıyorlar. Yok ben kendim kullanmak istiyorum derseniz ilave sigorta işleri devreye giriyor, toplam maliyet açısından pek bir şey değişmiyor.

Araç kiralama için firmalarla iletişime geçince İngilizce konuşan sürücü istediğinizi mutlaka ısrarla belirtin. Madagaskar İngiliz değil Fransız sömürgesi olmuş (Madagaskar Yemekleri bu nedenle çok güzel olsa gerek), İngilizce bilme oranları yüksek değil. Firmalar sürücü haricinde rehber de önereceklerdir, biz gerek görmedik, İngilizce bilen şoförümüz rehberlik konusunda da son derece yeterli idi, onun anlattıklarını Madagaskar notları başlığında ayrıca anlatacağım.

Hyundai marka Terracan model 4*4 araç, sürücü ve sürücünün tüm masrafları dahil günlük 40€ idi. Bizi havalimanından deposu dolu durumda araçla karşıladılar (şirket görevlisi ile birlikte), seyahat sonunda havalimanına dönerken depoyu doldurup havalimanında ayrıldık sürücümüz Lantu’dan. Madagaskar’da ulaşım için bizce ideal. Gece şehirler arası seyahatin kesinlikle önerilmediğini tekrar belirteyim. (Not: Madagaskar gezi notları yazımıza gelen yorum, bunun aksini belirtiyor, bir göz atmanızı öneririz.)

Tren ve Deniz Yolu

Tren başlığı attım ama pratikte yok gibi bir şey. İki hat var. Biri Fianarantsoa – Manakara arasında, sadece tren seyahati meraklılarına öneriliyor Ulaşım en az 8 saat sürüyormuş, üst sınırı pek yok gibi sürenin. Diğeri Antananarivo ile Tamatave arasındaki hatta ise artık yolcu taşınmıyormuş. Bu hatta daha önce, Andre Michelin tarafından tasarlanan (evet ta kendisi, lastikçi, restoran değerlendirmeni) pinomatik amortisörlü ilk tren Micheline’in yolcu ulaşımı için kullanıldığını öğrenince üzüldüm. 2011 yılında yenilenen orijinal araçlarla yapılan seferler yakın zamanda durdurulmuş. Çalışıyor olsa binmeye çalışacaktım.

Deniz ulaşımı genelde ufak boyut teknelerle sağlanıyor. Hepsi özel işletme ve güçleri sınırlı. Kullanılan tekneler bırakın bizim vapurları, çoğunlukla günlük tur teknelerinden bile hayli küçük. Okyanus sularında bulabildiğimiz en büyük tekne ile seyahat etmiş olmamıza rağmen eşimi feci yol tuttu. Nosy Boraha’ya gittiğimizde dönüş için pahalı da olsa uçak kullanmayı önerdim. Yine tekne ile döndük ama neyse ki bu sefer sıkıntı yaşanmadı. Tekne ile ulaşım konusunda en büyük zorluk saatlerinin önceden belirlenemiyor olması. Limanlar çok korunaklı olamadığından gel-git konusunda çok hassas olmak durumundalar. Dönüş yolunda tekneye gece 3:30’da binmek durumunda kalmıştık.

Pangalanes kanalları ise başlı başına özel bir tecrübe. İnce uzun tekneler Pangalanes gölleri bölgesindeki tek ulaşım şekli. Kanallar dalga almadığı için konfor açısından sıkıntı yok ancak teknelerde motorlar hayli gürültülü. Rehber kitabımız özellikle Tamatave’den kalkıp Lac Ampitabe giden kargo teknelerinde yapılacak bir yolculuğun belgesel tadında olacağını belirtiyordu. Muhtemelen bir kargonun üzerine tüneyeceğinizin belirtildiği bu yolu biz tercih etmemiştik.

Madagaskar’da Şehir İçi Ulaşım

Pousse Pousse ya da rikşa (rickshaw) adıyla anılan 3 tekerlekli motorlar ve 3 tekerlekli bisikletler şehir içi ulaşımın olmazsa olmazları. Biz sürekli araç ve sürücü sahibi olduğumuz için binme gereği duymadık ancak ne 3 tekerleklilerde ne de fotoğrafını paylaştığım taksilerde taksimetre yok. Pazarlık edilmesi gerekiyor.

Hattı sabit dolmuşlar da var, fiyatları da mesafeye göre sabittir. Araçlara arka kapılarından binilip iniliyor ve bu kapı ödemeleri de toplayan bir görevlinin yönetiminde. İçeride pek koltuk arası geçiş yeri de bırakılmamış, koridor açılır koltuklarla kaplanmış, biri geçerken kalkıyor, sonra birileri oturuyor. Şehir içlerinde, başkent dahil, hiç otobüs görmediğimizi de belirtmeliyim.

İşin özeti, Madagaskar’da ulaşım sıkıntılı.